7.2.3.Vaardigheden
Overstijgend denken
De professionals kunnen overstijgend denken, alle elementen van het dagelijks leven van de bewoner hebben invloed op communicatie. Men denkt vooruit: wat gaat de bewoner in die situatie nodig hebben. Maar ook blijven de professionals zich verbazen over de bewoners.
Toegang geven tot taal
Begeleiders zijn verantwoordelijk om bewoners toegang te geven tot taal. Dit vraagt van hen veel vaardigheden gericht op communicatie en taal:
- optreden als tolk
- gebaren (Nederlands ondersteund met gebaren)
- passende communicatiemedia zoeken
- lichaamstaal herkennen
- gebaarsystemen
- communiceren via pictogrammen/foto’s/…verwijzen/gebaarsystemen van sommige instellingen - ontwikkelingsgericht werken
- rekening houden met prikkelverwerking
- communicatie aanpassen per individu
- aanvoelen van bewoners
Om steeds op zoek te gaan naar een passende communicatie zoeken begeleiders oplossingen, ontwikkelen materialen en evalueren de oplossingen. Dit is een constant/dagelijks proces.
Luisteren en geduldig zijn
Professionals stellen vragen in plaats van het antwoord te geven. Zij nemen taken van de bewoner niet over zonder dat de bewoner daar om vraagt. Ze stimuleren de bewoners dan ook om hulp te vragen. Tijd wordt losgelaten, als het vandaag niet af is dan komt het morgen wel. Op deze manier kan men zich aanpassen aan het tempo van de bewoner, waardoor deze de rust heeft om zijn activiteiten op een plezierige manier uit te voeren.
Doelgericht werken
De begeleiders werken doelgericht, vragen die ze zich daarbij stellen zijn:
- Voor wie doe ik dit?
- Waarom doe ik dit?
- Wat willen we bereiken en wat is het resultaat?
Door samen met het team te observeren en naar de bewoner te luisteren kunnen er betekenisvolle doelen opgesteld worden voor de bewoner.
Reflecteren
Reflectie speelt een grote rol in het functioneren van de begeleiders en het begeleidingsteam. Begeleiders staan ervoor open, maar zijn ook vaardig in het continue evalueren van hun eigen acties en gedragingen. ‘Waar sta ik als begeleider?’ Daarnaast reflecteren ze iedere dag gericht op de bewoner: ‘Waar staat de bewoner nu? en Waar sta ik als begeleider?’.